Nistam ta kiskeyihtāmihk kā pimitisahāhk oyasiwēwin ota kiwētinohk pāhki otinam māmāwītowak ayiwākiwan, Kakāta acisītāw otipēcikēwin āyiwāk itotam oci aski ēkwa āyisīniwak.
Ispihk simākansīkanahk kātakohtēcik Kīwetinohk ota wīpac1890s, kīmanesiwāk kiskēyitāmawin ēkwa tānisi kāyisi pimacihocik ota ēkoh ē-sohkipaminew Kīwetinohkk kāsiwepāhk kēsikāw.
Mounted police with S/Cst. Louis Cardinal (centre, back) and Chief Julius of the Teet’it Gwich’in (far right), Fort McPherson, 1904. HBC Archives/Provincial Archives of Manitoba – 363-R-34/3
Ātiht ka misiweyāskkaciwak ōsam moya ēkiskeytakik tanimatowahk mihtih ka pōnihkahcet. Tānimatowa sīpekaskisina, kiskinwahikewin yotin, ayapatināw mīna wacīwiw ēkwa tānihta ka kapeysih.
Winston Moses, okosisah S/Cst. John Moses, ēpekiskwath ohci RCMP.
S/Cst. Andrew Stewart, S/Cst. Alfred Kendi with Inspector Nordie Kirk and Cst. Rolly Stewart, Richardson Mountains near Aklavik, 1946.
NWT Archives/N-2005-001:0120
Odillia Coyen making dry fish for winter patrol with S/Cst. Andre Jerome (right), Arctic Red River [Tsiigehtchic], 1957.
NWT Archives/N-1993-002:0046
Kekach kāhkiyāw Pētos’es Simākansīkanahk Iyiniwak kā toskāhīcik tā wīcihācik simākanisa tā kiskinohamawacik tānsi kā isi pimātisihocik kiwētinohk. Wāsakām ota iskwēwak ēkwa otayisīnīmiwawa kī mīyewak poko tayahk pamihēwin.
Pētos’es Simākansīkanahk wīci-ātosikēmaywak simākanisa tā isi wīcihacik nisitotahkik iyinew pimatisiwin ēkwa mawimosicikēwina. Wīcītasowak ēnicipitahkik menikanehkān iyisinew Kā osīhtāt ēkwa pasikonam iyinew pimatisiwin tastawāyihk kīci okimānāhk ēkwa āyisīniwak.
Pētos’es Simākansīkanahk ēmamīcimīcik ē osīhtācik asici kīcinahowina wāhkohtowina tastawāyihk RCMP ēkwa māmāwi e āyāhk.
S/Cst. Otto Binder Jr. (centre) with Insp. W.G. Fraser and unidentified RCMP constable, 1957. NWT Archives/N-1990-005:0014
Pētos’es Simākansīkanahk Kākika ē wītāpisiwmācik simākansīkan kayās ācimowin ota Kanāta. Pēci 1874 āpīhtāw kosisān Pētos’es Simākansīkanahk Jerry Potts kī kiskinohtahiw Kīwetinohk pāhkisimotāhk Tēhtapiw Simākanisak pēci “Māmawohtewin Pāhkisimotāhk” ici Sāwanohk Alberta tā paminācik kēci mohkomān iskotewāpoy ātāwewēniwak.
Pāmowas mwesiskam 1890s, Kanāta kēci okimānāhk kweskipitām pisiskēyihtām kākanaweyicikew waskawēwina Yukon osāwsooniyāw kistikān. Pētos’es Simākansīkanahk ē kī ātoskāhīcik ēkospih tā wīcihtāsocik otāpahastimiwēwin kanaweyicikēwin akāmaskīhk ohci Arctic aski, ohci Dawson ōtēnaw anita Yukon isko York Factory anita Hudson Bay.
Background: Baillie Island Detachment. Library and Archives Canada / RCMP / E003525183
Kōtak kīkwayih isīcikēwin ohci nākatohkewak ka atikweskayak nakayaskamohtahiwewin ē kī ātoskāhīcik Simākansīkanahk Iyiniwak tā wīcihtāsocik nākatohkewak ēkwa mitoni kweyas itōtamwak, mētoni pasciwepinikewak meskanakewak, ēkwa soskwac sohkapewiwak itācihowak awas āyihk kāsispōhtēmakan wahiyaw kisīkotecik.
Commissioner’s omasinahikan ohci 1887
Oma ācimowin Kāwanihīcik Nākatohkewak kiskeyihtākwan tāneki kakwē kiskeyihtāmihk tānsi ēwī siwepahk mīna wachē meskanasa kiskeyihtāmawin kāhyat ohci wāhiyāw kinwāpekan pakwacaskē kā papāmohtet.
Meskociwepinikawak isihtāwina Simākanisiw oyasiwewin pimitsahikewin oma kayispayik, kecināhowin Simakanisak namoya tā pakitinichik tā peyakocik kā nitwe nākatohkecik āyisīniwa piko tā sipwētahacik īyiniw kiskinotahiwewa.
Background: Departure of Dawson to Fort McPherson patrol, 1910. NWT Archives/G-1979-002-0001
Omoshompana ē kī ītakoyit RCMP's Pētos’es Simākansīkanahk ē kī pītikwasinahosoyit tā wīcihtāsocik Kanitonawat Kawanisiniyet nākatohkewak pamiwas katisipwetayit ohci Fort McPherson. Kaswan kanakes Omoshompana namoya ē kī sipwetayit ēkwa ēkwacimat kapeyikot maka oki kā wī pōni pimātisicik nātoskew'īyniwak namoya natotawēwak. Norbert itwēw (Louis) Cardinal kiskeyihtām wachē meskanas wacīwīyiniw ēkwa kākī pimācihew nākatohkewak kwēyas isi.
Tāhkoc RCMP Mistāhi iteyimāwak Kāwanihīcik Nākatohkewak, Kīwetinohk ācimowasinahikan, July 25, 2015.
Manitowi-kisikāwi-Pīsim (Pawācakinisīsi -Pīsim) 1910, nēwo Simāhkanisak ēkwa niyānanosāp ātimwak kā sipwetahcik oci Fort McPherson tāhtwāw askīy pipon Nākatohkewak. Natopayiwin kā māmāwintocik ota wāpenikew Fitzgerald, Simākanisak Richard Taylor ēkwa George Kinney, ēkwa namoya osām kayās kā poni ātosket Simākanis Sam Carter (wīya kiskinohtahiwew). Carter namoya ēkotā oci wīya, ēkwa ēkī nākatāciket naspāc asawāc, oci Dawson isko Fort McPherson.
Simākanisīkan Esau George oci Fort McPherson kīpimwīcēwew natopayiwak ēmēceticik ācīyaw. ē kī ātoskāhacik āniki natopayiwak kā wanotinahkik mescanas, ota wāpenikew Fitzgerald kī āti pakitinew āhpitaw ē āti iyitacik Mountain Creek, ēitwet namoya āwasima ēnitawayimit ēwīy āti kīsītacik opimōtēwiniwāw.
Nikotwāsik -kīsikāw kā-ispayik mwēstas, S/Cst. Esau George takosin Dawson ēkwa māmaskātām RCMP Nākatācikewak namoya ē oci wāpamīcik. Ōsām oci George ē pīkweyihta, natonikēw īyiniwak natopayiwak sipwetisahwāwāk itwēw tānīhkanīt Cpl. W. J. D. (Jack) Dempster, ota wāpenikew S/Cst. Charlie Stewart. Dempster ēkwa Stewart pīyisk miskamwak mistikwaskacikcik mīyāwa ānihi nēwo nāpewa, nīsitanaw oci Fort McPherson.
Simākanis natotsahikewin wāpāhtehiwew nēwo āniki kā poni pimatisicik osām oci āpisis ēkwa namoya mistāhi mīciwina, kīci nāhotakiskeyitā kiskinohtahiwew, ēkwa osām kinwēs ē nocitācik tanitonawacik Kā wanisinīyit.
Background: Last page of Inspector F.J. Fitzgerald’s diary, 1911. NWT Archives/© RCMP/G-1979-002:0004
NWT Archives/N-1992-171:0030
Family of Sarah Simon
“Ana Kisiwasiw Onōcihcikēw ohci Wacask Sēpē” ēkosi kakīhispayik mācīstawaw misiwē kayispītaskiwik. Ayisīniwak apwētikwē kiskēyihtākwan oma ācimowasinahikan, maka namoya kākiyaw kiskēyih tam tānsi tatōtahkik Simakanisikanak ēkwa ātoskātāmwak Gwich'in īyiniwak. Ana Kisiwasiw Onōcihcikēw nāmoya nistaweyihtākosiw, maka, mīcet tāpwēhtāmwak owīhowin ēsa Albert Johnson.
Background: Search party gathers in Aklavik to hunt the Mad Trapper, 1932. Glenbow Archives/NA-1258-115
Mistahi mīciwin ēkwa atim omīciwin āpacītāwak ohi nāpewa kā mācīyit oci. Kaykīyaw ōma ēyitōtamihk pimihakanihk oci ēkwa pimihakānak pakicīwak ōta nīkinak ōsām kisōwak misi-sīpīhk ēwīkīyak. Tānispi kayitwēhocik nīya nitāwatān kīkwāya ispimih isi kīkatināh ēkwa ēnāstāymāwakihk Simakanisikanak isko pēwanītowāwik kākamitonawacik Albert Johnson.
Gwich’in Elder Sarah Peters (CBC Archive 1973, L27-11)
Yellowknife Roman Catholic Diocese/093-244-2
PWNHC 2010.012.082
Ana St. Roch kī-wīcītasow kīwētinohk ayia oci RCMP's oosi in 1943 ēkwa mitonih pēkīceyitakosiw ōsām ōci nēso pōko oosi ēkī pimāsicik Northwest Passage ēkwa wīyaw nēso āyakisot.
Background: R.C.M.P. boat "St. Roch" in August on the Arctic Ocean. NWT Archives/N-1992-213: 0070
Mēkwāc sākāstenohk-pāhkisimotahk pimāwakow, Captain Henry Larsen ātoskāhew Joe Panipakuttuk, Ayaskīmow kiskinohtahiwēw ēkwa mācīwīniw awīniwa kāpēysiwat nikotwāsik wītisāna ēkwa tēpakohposāp atimwa isi Pond Inlet. Joe okāwīya ātoskāhimāwa kā kwāskwāsoyit ēkwa kiskinohtahiwēyit māka nāmoya wīyitohtēw poko kā sipwētāhat nikotwāsik ē-tātoponēyit ōsisima Mary Panigusiq.
Wītisāna nītinimāwa ānita Herschel Island kātikīwēyit to Pond Inlet, nēso āski kānocītācik.
The Panipakuttuk family on the deck of the St. Roch, 1944. Vancouver Maritime Museum
Nikīpākwātan ēwiko sipwetewin. Mitōnih nikī-āwāsisīwin ēkwa mitōnih nikīpapīkwāyitan. Kēytēyak nāmoya pīkwāyitāmwak māka kostateyihtākwan kā wīkih pakwānikamiko ānita peyakwāyi tenikanak. Nipī soskwāc ēkīpēciwak pakwānikamiko ēkwa mitōnih nikīsakisin.
Mary Panipakuttuk wīya pēyak nisto iskwēsisak isi St. Roch pimacihowin. Ōhci The Dauntless St. Roch, Paul Delgado (2003)
Background: St Roch at the Vancouver Maritime Museum (Courtesy Napa/Wikimedia)